Ekspercki sondaż informacyjny dotyczący aspiracji Polskiego Forum Osób Niepełnosprawnych (PFON) do reprezentowania osób niepełnosprawnych
z Polski w European Disability Forum (EDF)

Szanowni Państwo/ Szanowna Pani/ Szanowny Panie!

Niżej podpisane serdecznie proszą o wzięcie udziału w zainicjowanym przez nas sondażu, który dotyczy tworzenia tak zwanej narodowej reprezentacji osób niepełnosprawnych w Polsce. Tego rodzaju organizacje pozarządowe powstały już w krajach UE (na przykład w W. Brytanii: UK Disability Forum for European Affiars (UKDFfEA, http://www.ukdisabilityforum.org.uk/) i w krajach kandydujących (Czechy http://www.braillnet.cz/nrzp/, Estonia www.epikoda.ee, Łotwa www.sustento.lv, Słowenia, Cypr, Malta). Wstąpiły one do międzynarodowej organizacji pozarządowej European Disability Forum (EDF) z siedzibą w Brukseli http://www.edf-feph.org/ jako tak zwani członkowie pełni (organizacje z krajów UE) lub obserwatorzy - kandydaci na członków pełnych (kraje kandydujące).

Cele EDF są podane pod adresem http://www.edf-feph.org/en/about/bylaws/bylaw.htm, (BY-LAWS 2.1 Article 2 : Aims, Objectives):

Disabled people and parents of disabled people who are unable to represent themselves have founded the Association, which represents disabled people in the EU and the European Economic Area (EEA) through the European Non-Governmental Organisations and the National Councils of Disabled People.The Association's mission is to promote:- disabled people's human, civil, social and economic rights; and - equalisation of opportunities for all in all the European institutions, in co-operation with the Social and Civil Partners, international organisations and agencies of the EU and EEA, as well as with other international organisations and agencies, in accordance with the principles of non-discrimination.This will be achieved through promoting and systematic monitoring of legislative proposals and strategic campaign work to influence policy and practice throughout the EU and EEA. The Association shall also defend the interests of its members, and its members' members.
(swobodne tłumaczenie polskie w załączeniu)

Członkiem pełnym EDF może być:

(http://www.edf-feph.org/en/about/bylaws/bylaw.htm, BY-LAWS 3.1 Article 3: Members, A):

1) One National Council of Disabled People from each EU and EEA Member State which:

  1. has a legal status in its own country;
  2. accepts and promotes the membership of representative organisations of all impairment groupings, as well as of organisations of parents of disabled people unable to represent themselves;
  3. includes within its membership representatives of all major impairment groupings and is open for inclusion of other groups of disabled people; and
  4. has as a majority within the membership organisations of disabled people and of parents of disabled people unable to represent themselves, i.e.: organisations with constitutions which guarantee they include a majority of disabled people and parents of disabled people unable to represent themselves among the membership and governing bodies

All National Councils of Disabled People which do not conform to the above criteria have a three year period from the date of the official publication of these by-laws to make the necessary changes to their respective constitutions so that they fulfil all the criteria. After the expiration of the three year period, the Board of Directors shall undertake a membership review and shall report to the General Assembly. The General Assembly shall have the power to make the appropriate decisions.

2) European Non-Governmental Organisations which:

  1. have a legal status;
  2. are represented in at least two thirds of the Member States of the EU and EEA;
  3. the constitutions of which guarantee that organisations of disabled people (i.e. organisations in which disabled people and/or parents of disabled people who are unable to represent themselves constitute at least 51 % of the membership and governing bodies) form at least 51 % of the membership and governing bodies; and
  4. the principal remit of which should relate explicitly to cooperation at EU/EEA level regarding disability and equal opportunities and be consistent with the aims and objectives of the Association as referred to in Article 2 of these by-laws.

(swobodne tłumaczenie polskie w załączeniu)

Obok członkostwa pełnego EDF dopuszcza kilka innych kategorii członkostwa:

(http://www.edf-feph.org/en/about/bylaws/bylaw.htm, BY-LAWS 3.1 Article 3: Members, B, C, D, E):

B. ORDINARY MEMBERS
Ordinary Members of the Association shall be European Non-Governmental Organisations which fulfil at least criteria 1 and 4 outlined above.Ordinary Members enjoy all rights of membership.Full and Ordinary Members are required to confirm their adherence to the by-laws of the Association and more particularly to the Association's aim and objectives.Full and Ordinary Members are required to pay an annual fee set by the General Assembly on a proposal of the Board of Directors.

C. ASSOCIATE MEMBERS
Associate Members of the Association are organisations which are committed to promoting the aims and objectives of the Association.

D. OBSERVER MEMBERS
Observer Members of the Association are those National Councils of Disabled People in the accession countries of the EU which meet the criteria for Full Membership of the Association.

E. SPONSORING MEMBERS
Sponsoring Members are organisations, companies or individuals who are committed to assisting financially the Association and to supporting its aims and objectives.A member who no longer forms part of the Association has no rights in respect of the Association's funds.Members who are not physical persons must be legally constituted pursuant to the laws and customs of their country of origin.

(swobodne tłumaczenie polskie w załączeniu)

Przy powiększaniu Unii Europejskiej EDF przewiduje (http://www.edf-feph.org/en/about/bylaws/bylaw.htm, INTERNAL RULES, Article 3):

"National Council Membership in the Event of Enlargement of the European Union"

During enlargement negotiations, National Councils in the applicant member states to the EU which fulfil all the criteria outlined in Article 3 of the by-laws shall enjoy observer membership status within EDFFollowing the enlargement of the European Union, National Councils in new Member States which meet the criteria outlined in Article 3 of the by-laws can apply for Full Membership status of EDF. Those which do not meet all the criteria shall be given three years from the date of the applicant member state's accession to fulfil these. 

(swobodne tłumaczenie polskie w załączeniu)

PFON został zarejestrowany w Polsce w maju 2003r. (postanowienie Sądu o Wpisie do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000161135 wydane przez Sąd Rejonowy dla M. ST. Warszawy w Warszawie, XIX Wydział Gospodarczy KRS dnia 09.05.2003 r.) i zgłosił się do EDF jako kandydat na pełnego członka. W sieci internetowej brak auto informacji PFON o sobie i o swoim zgłoszeniu do EDF. Strona internetowa PFON (www.pfon.org.pl) zawiera tylko informację o adresie biura i telefonie (który z reguły nie odpowiada). Poza tym, wyszukiwarki internetowe na hasło PFON podają reakcje środowiska osób niepełnosprawnych i ich organizacji. Najwcześniejszą i najpóźniejszą z tych reakcji, a mianowicie list protestacyjny organizacji pozarządowych (www.niepelnosprawni.info/labeo/app/cms/x/3750, www.idn.org.pl) i sprawozdanie z udziału w seminarium informacyjnym i pierwszym kongresie PFON (http://www.ngo.pl/wiadomosci_szczeg.asp?id=16224, www.idn.org.pl/varia/seminarium_pfon.htm) przesyłamy w załączeniu.

Z drugiego z tych materiałów wynika, że EDF akceptuje dotychczasowy sposób powstawania PFON, ale w najbliższej przyszłości będzie dążył do wymuszenia takich zmian jego funkcjonowania, które gwarantowałyby otwartość na pozostałe organizacje zrzeszone wokół problemu niepełnosprawności w Polsce i ich udział w demokratycznym zarządzaniu Forum.

Niestety ze strony PFON nie widać żadnych działań wychodzących naprzeciw tej potrzebie.

Niżej podpisani inicjatorzy sondażu wyrażają opinię, że słowo reprezentacja ma określone konotacje i nie może być używane bez pełnomocnictwa demokratycznie udzielonego przez środowisko, które miałoby być reprezentowane.

Bieg wydarzeń związanych z powstaniem PFON i jego wstąpieniem do EDF budzi nasz głęboki sprzeciw, który chcielibyśmy skonfrontować z opiniami ekspertów: Pełnomocnika do spraw osób niepełnosprawnych, Rzecznika Praw Obywatelskich, organizacji monitorujących przestrzeganie praw obywatelskich, wybitnych działaczy na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych (ze specjalnym uwzględnieniem osób niepełnosprawnych należących do stowarzyszeń, które weszły w skład PFON), prawników i studentów prawa, naukowców-specjalistów w dziedzinie demokratycznych metod wyłaniania reprezentacji, socjologów, parlamentarzystów. Kierujemy sondaż bezpośrednio do wybranych przez nas ekspertów, a jednocześnie umieszczamy go z prośbą o wypowiedzi na www.idn.org.pl i innych serwerach organizacji pozarządowych.

Respondenci mają całkowicie wolną rękę co do formy i zakresu swoich opinii. Chcielibyśmy uzyskać ich wypowiedzi dotyczące powstałej sytuacji lub jej poszczególnych aspektów, bądź też ogólniej problematyki reprezentowania i związanych z tym zapisów w statutach organizacji pozarządowych (zwłaszcza tych, które stawiają sobie za cel reprezentowanie jakiegoś środowiska).

Prosimy Respondentów o zaznaczenie, czy ich wypowiedź może być przez nas publikowana (a jeśli tak, to z podaniem nazwiska i afiliacji czy anonimowo), czy też stanowi jedynie ekspercką konsultację dla nas jako inicjatorów sondażu (a więc nie wolno jej cytować nawet anonimowo, ale można wykorzystać zawartą w niej myśl przy tworzeniu syntezy całego materiału). Prosimy też o sprecyzowanie, czy Respondent występuje tylko w swoim imieniu czy też jako upoważniony reprezentant jakiejś organizacji lub instytucji.

Działamy w wielkim pośpiechu, aby próbować zapobiec zagrażającym deformacjom demokratycznego reprezentowania osób niepełnosprawnych. Prosimy o bardzo szybki odzew, w miarę możności w ciągu kilku dni, e-mailem (sondaz@idn.org.pl), lub tradycyjną pocztą (Fundacja Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo, ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa) z dopiskiem SONDAŻ na temat PFON.

Przedstawiamy listę zagadnień, które naszym zdaniem zasługują na szczególną uwagę Respondentów:

  1. Sposób reprezentowania środowiska osób niepełnosprawnych w Polsce w statucie PFON
  2. Sposób reprezentowania środowiska osób niepełnosprawnych w UE w statucie EDF (załącznik wg wersji przekazanej przez PFON do jednej z organizacji podpisanych pod listem protestacyjnym)
  3. Sposób działania PFON w trakcie swojego powstawania i zgłaszania akcesu do EDF
  4. Jakie warunki powinna spełniać organizacja, którą można by traktować jako narodową reprezentację osób niepełnosprawnych w Polsce
  5. Uwagi o działalności protoplasty PFON - Krajowej Rady Osób Niepełnosprawnych (KRON) i o organizacjach założycielskich PFON: Polskim Związku Głuchych (www.pzg.org.pl); Polskim Związku Niewidomych (www.pzn.org.pl); Polskim Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym (www.psouu.org.pl) oraz Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Osób Niesprawnych Ruchowo (www.idn.org.pl/lublin/ofoonr/).

Synteza, którą sporządzimy na podstawie niniejszego sondażu i dołączona do niej nasza autorska opinia będzie - po autoryzacji poszczególnych wypowiedzi - rozesłana wszystkim respondentom oraz Zarządowi PFON i upowszechniona w sieci Internet oraz w osobnej broszurce. Wyniki sondażu będą przez nas uzupełniane i ogłaszane w miarę napływu wypowiedzi.

/Krystyna Wojakowska, Agnieszka Żychalak
Fundacja Pomocy Matematykom
i Informatykom Niesprawnym Ruchowo
ul. Twarda 51/55, 00-818 Warszawa/
/Elżbieta Pleszczyńska,
Instytut Podstaw Informatyki PAN
ul. Ordona 21, 01-837 Warszawa
0506 125 352/
Załączniki:
  1. Statut PFON;
  2. List protestacyjny organizacji pozarządowych;
  3. Sprawozdanie z udziału w seminarium informacyjnym i pierwszym kongresie PFON;
  4. Komentarz Fundacji Pomocy Matematykom i Informatykom Niesprawnym Ruchowo do notatki pt.:
    "Seminarium Informacyjne Polskiego Forum Osób Niesprawnych oraz I Kongres Forum, 18-19 stycznia 2004 z perspektywy organizacji osób niepełnosprawnych aktualnie niezrzeszonych w Forum", przygotowanej przez Olgę Frączak, Julię Wygnańską, Ewę Suchcicką i Piotra Todysa.
  5. Tłumaczenia tekstów angielskich występujących w sondażu;
  6. Strona internetowa PFON